OHT
In het project Oral History Today wordt een applicatie gebouwd voor onderzoekers die met Oral History –letterlijk 'Mondelinge Geschiedenis'– aan de slag willen.
Bij de ontwikkeling van OHT wordt uitgegaan van vier fasen in onderzoek dat gebruik maakt van audiovisuele bronnen:
- Selectiefase: een exploratieve fase waarin een archief wordt geraadpleegd om tot een selectie relevante bronnen te komen;
- Analysefase: een fase waarbij ingezoomd wordt op de geselecteerde bronnen en een onderzoeksvraag wordt beantwoord;
- Presentatiefase: een fase waarin de resultaten van het onderzoek worden gepresenteerd, bijvoorbeeld via een verrijkte publicatie;
- Curatiefase: een fase waarbij voor zover mogelijk alle gebruikte en gegenereerde dataverzamelingen en onderzoeksresultaten duurzaam worden opgeslagen.
Oral History Today richt zich met name op de eerste twee onderzoeksfasen. Denk hierbij voor de selectiefase aan mechanismen om een goed beeld te krijgen van de inhoud van een audiovisueel archief, bijvoorbeeld door inzicht te geven in de thema’s, tijdsperiodes, collectiebeheerders, locaties en onderzoekers die verbonden zijn aan de bronnen (vensters op de data).
Natuurlijk kan een gedegen zoekfunctionaliteit met filteropties (facetten) op basis van de beschikbare metadata niet ontbreken. Het kunnen bewaren van geselecteerde bronnen in een persoonlijke folder, het kunnen opslaan (loggen) van het zoekproces, en mogelijkheden om aantekeningen en persoonlijke annotaties toe te voegen, zijn andere functionaliteiten waaraan gedacht kan worden.
In de tweede onderzoeksfase wordt dieper ingezoomd op de geselecteerde bronnen en dan kunnen hulpmiddelen om (semi-)automatisch onderdelen van de collectie te clusteren of dwarsverbanden aan te geven nuttig zijn. Natuurlijk kunnen ook hier gedetailleerde zoek- en filteropties niet ontbreken.
Terwijl in de selectiefase geselecteerde bronnen in grotere aantallen en als gehele bestanden worden opgeslagen in een persoonlijke werkruimte, zal voor de analysefase de bewaarfunctie moeten worden verfijnd om op een gedetailleerder niveau te kunnen werken. Het (virtueel) kunnen knippen en bewaren van fragmenten behoort hier tot de opties, maar ook het maken van aantekeningen, het toevoegen van annotaties en middelen om samen te werken met collega’s (bijvoorbeeld het delen van de werkruimte) kunnen een nuttige bijdrage leveren aan het analyse-proces. Ten slotte kan er worden gedacht aan het visualiseren van patronen of sleutelbegrippen in de data. Voor de hand liggende voorbeelden zijn woordenwolken op document- en fragmentniveau en op tijd en woordfrequentie gebaseerde diagrammen zoals de bekende google n-gram viewer.
De applicatie wordt ontwikkeld in samenspraak met de OH-onderzoekers door elke versie met een gebruikersgroep van onderzoekers te evalueren.
Voor meer informatie zie ook deze blogs over Oral History en zoektechnologie.
OHT+
De onderzoekstool Oral History Today is gekoppeld aan de Oral History Portal Verteld Verleden en onderdeel van de beoogde CLARIAH-infrastructuur. Door het laten instromen van zoveel mogelijk collecties wordt de “vijver” waarin onderzoekers kunnen vissen groter en rijker. Na de lancering van de OHT onderzoeks-tool (september 2013) hebben nieuwe belangstellenden uit het cultureel erfgoed veld en het geesteswetenschappelijk onderzoek zich aangediend. Het vindbaar maken van Oral History collecties door het harvesten van metadata is iets waar bij organisaties zoals musea, archieven en onderzoeksinstituten grote interesse voor bestaat: collecties worden vindbaar en beschikbaar zonder dat ze fysiek verplaatst moeten worden waarbij ingewikkeldheden rond IPR vermeden wordt. Het probleem is echter dat de kennis en expertise om dit proces in gang te zetten bij veel kleinere erfgoedinstellingen vaak ontbreekt.
Doordat bovendien steeds meer onderzoekers kennis maken met de nieuwe technische mogelijkheden, komen nieuwe gebruikerswensen aan het licht. Eén ervan is om beter inzicht te bieden in de volledigheid van beschikbare metadata rond collecties en collectie-items (Provenance). Naast het toevoegen van extra functionaliteit is het van belang ook kwantitatief te meten hoe gebruikers gebruik maken van (nieuwe) zoekfunctionaliteiten.
Uitgaande van bovenstaande bevindingen is het zinvol om OHT uit te breiden met:
- Best-practices voorbeheerders
Het vervaardingen van documentatie in woord en beeld over hoe collecties geprepareerd moeten worden om doorzoekbaar gemaakt te worden via Verteld Verleden/OHT - Uitbreiden functionaliteit vooronderzoekers
Instroom van meer data en het uitbreiden van de functionaliteiten voor de research omgeving op basis van de feedback van onderzoekers - Evaluatie
Het inbouwen van methoden om het zoekgedrag van gebruikers bij te houden
In het OHT+3 project worden deze 3 lijnen gevolgd: meer kennis, meer data, meer kwaliteit